علی غفاری، کارگردان سینما و تلویزیون، در گفت‌وگو با خبرگزاری حوزه درباره جایگاه خانواده در سینمای ایران اظهار کرد: خانواده در سینمای امروز نابود شده است و هیچ شأن و اعتباری برای آن قائل نیستیم تا بخواهیم درباره آن سخن بگوییم. این شرایط سبب شده در اکثر فیلم‌های ایرانی خانواده‌ها از هم گسیخته و پرخاشگر ترسیم شوند و وضعیت به گونه‌ای پیش می‌رود که حتی من به عنوان فیلمساز آرزو دارم فیلمی مانند «مادر» مرحوم علی حاتمی مجدداً در سینما نمایش داده شود.
وی افزود: در دهه ۶۰ و ۷۰ فیلم‌هایی تولید می‌شد که خانواده‌ها را به سینما می‌کشاند زیرا رویکرد سفارشی در سینما حاکم نبود و جو جامعه ساخت و تماشای چنین موضوعاتی را اقتضا می‌کرد. شاید بپرسید چرا دیگر جامعه نیازمند این قبیل آثار نیست؟ درباره این موضوع می‌توان گفت که مسئولان و سیاست‌گذاران سینما نتوانسته‌اند از عهده مسئولیتی که بر دوش آن‌هاست بربیایند و فراگیر شدن شبکه‌های اجتماعی و ماهواره‌ای به این بی‌تدبیری دامن زده است.
کارگردان فیلم سینمایی «استرداد» تأکید کرد: وقتی شبکه‌های ماهواره‌ای اقدام به پخش سریال‌های ترکیه‌ای همراه با دوبله فارسی کردند، بسیاری از کارشناسان هشدار دادند برای مقابله با این هجمه، فقط تخطئه این تولیدات کافی نیست زیرا قرار نیست مخاطبان هر چه مدیران گفته‌اند را بپذیرند، بلکه ضروری است آثار متنوعی تولید شود تا دیگر مخاطب نیازی به تماشای شبکه‌های ماهواره‌ای نداشته باشند، اما تنها کاری که در این زمینه انجام شده این است تماشای ماهواره را نفی کرده‌ایم و راه را برای جذب مخاطبان به این برنامه‌ها باز گذاشته‌ایم.
این فیلمساز ادامه داد: در فیلم‌های دهه‌های پیش خانواده با نگاهی فراتر از شکل مرسوم آن ترسیم می‌شد و گاهی حتی مفهوم خانواده به محله تسری پیدا می‌کرد. برای مثال فیلم «پدربزرگ» ساخته مجید قاری‌زاده را می‌توان ذکر کرد. این فیلم به مشکلات پدر بزرگی اشاره دارد و در این میان فردی که بیش از پسر خانواده به فکر پدربزرگ است دوست و همسایه اوست، شاید چنین رویکردی سال‌هاست در سینما منسوخ شده، البته ممکن است معدود آثاری هم در این زمینه تولید شده باشد، اما این آثار گاهی به حدی ناپخته‌اند که مخاطب برای دیدن آن‌ها رغبتی ندارد. سریال «آیینه» نمونه‌ای دیگر است که در دهه ۶۰ از سیما پخش می‌شد و فقط مسئله آن هم پرداختن به موضوع خانواده بود. این مجموعه مخاطبان بسیاری داشت، اما امروزه به ندرت آثار تأثیرگذار با این مفاهیم تولید می‌شود.
این کارگردان با تأسف از رواج برخی رفتارهایی غیراخلاقی در جامعه اظهار کرد: حتماً شما هم با موضوعاتی مانند ازدواج سفید یا جشن طلاق برخورد کرده‌اید. آیا این معضلات تا چند دهه پیش قابل تصور بود؟ اما وقتی چنین اتفاقاتی رواج می‌یابد، یعنی ما در فرهنگ‌سازی برای جامعه ناتوان بوده‌ایم.
وی با تأکید بر اینکه سینمای امروز عاری از قهرمان است و همین نگرش جامعه را به سمت از هم گسیختگی سوق داده است، گفت: وقتی قهرمان‌ها از فیلم‌های سینمایی رخت بربستند، اولین گام به سمت ناهنجاری‌های اجتماعی برداشته شد. منظورم از قهرمان شکل اسطوره‌ای آن نیست، گاهی قهرمان داستان، پدر و مادری هستند که حاضرند برای فرزندان خود همواره تلاش کنند اما متأسفانه چنین خانواده‌ای در محصولات نمایشی ترسیم نمی‌شود و این موضوع عجیب است زیرا در کشور سازمان‌هایی وجود دارند که برای ترویج این مضامین بودجه‌های فراوانی دارند ولی نمود عینی در عملکرد آن‌ها وجود ندارد.
کارگردان سریال «بچه مهندس» اضافه کرد: فرهنگ حجاب یکی از مضامینی است که تأکید فراوانی روی آن صورت می‌گیرد و نهادهایی در کشور وجود دارند که وظیفه آن‌ها ترویج فرهنگ حجاب است، ولی سیاست‌گذاری‌های اشتباه در این زمینه سبب شده تا شاهد چنین وضعیتی در جامعه باشیم و فاصله حرف و عملمان در این زمینه تا این حد متفاوت است. متأسفانه جامعه را به سمت وضعیتی پیش برده‌ایم که جای اقلیت و اکثریت عوض شده است و قطعاً در این میان جوانان مقصر نیستند، زیرا آن‌ها براین باورند که نیاز است همرنگ جماعت شوند و برای اینکه خود را با هماهنگ دیگران کنند با آن‌ها همراه می‌شوند.
غفاری ادامه داد: در گذشته امکان‌پذیر نبود یک فرد را با کراوات در فیلم نشان دهیم یا اگر قرار بود این فرد کراوات داشته باشد، حتماً باید نماد شخصیتی منفی می‌بود. این اتفاق درباره چادر هم رخ داد. یعنی هر نقش متدین و مثبتی باید پوشش چادر داشته باشد. این نگرش سبب شد تا اعتماد مخاطب از برنامه‌های تلویزیونی سلب شود و الگوسازی رسانه‌ای هم مقبول واقع نشود.
وی در پاسخ به این مطلب که رویکرد پرخاشگری به بهانه واقع‌نگری انجام می‌شود، گفت: در این زمینه نباید خودمان را فریب دهیم زیرا همه می‌دانیم سینما رؤیاپرداز است و خیال پردازی از رسالت‌های سینماست، حتی گاهی این ویژگی به برخی کشورها کمک کرده تا معضلاتشان را حل کنند. اگر سینما به مسیر مناسب هدایت شود، پس از طی یک پروسه زمانی اتفاقات خوبی به وقوع خواهد پیوست، اما در حال حاضر تحقق این امر میسر نیست.
وی در پایان این گفت‌وگو تأکید کرد: دوگانگی یکی از معضلاتی است که در مباحث اجتماعی شاهد آنیم در تلویزیون گونه‌ای از نگرش و رفتار رایج است و در سینما شاخص‌هایی دیگر مطرح است و این مسئله سبب ایجاد دوگانگی در میان مخاطبان می‌شود و سیاست‌گذاری منسجم بهترین راه حل برای رهایی از معضلات موجود است و باید صاحبان فن آن را ارزیابی کنند.
